YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAK ALANLARINA İLİŞKİN MEVZUATTA, 7226 SAYILI KANUN İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Giriş

Birçok kanunda değişiklik yapan ve TBMM’de 25.03.2020 tarihinde kabul edilen, 7226 Sayılı Kanun (“Değişiklik”) 26.03.2020 tarihli ve 31080 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Bu Kanun ile 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’da (“YEK Kanunu”) da bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu yazı da, söz konusu değişiklikler kısaca ele alınacaktır.

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarına İlişkin Mükerrer Düzenlemelerin Birleştirilmesi

Yenilenebilir enerji kaynak alanlarına ilişkin düzenlemelerin yasal dayanağını oluşturan hususlar, hem YEK Kanunu’nda hem de 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun (EPK)  5’inci maddesinin 12 ve 13. fıkralarında düzenlenmekteydi. Bu Kanun ile Elektrik Piyasası Kanunu’nda yer alan yenilenebilir enerji kaynakları alanlarına ilişkin kaynak alanlarının belirlenmesi, korunması ve kullanılması ile kamulaştırma hükümleri kaldırılarak YEK Kanununun 4. maddesine aktarılıp yeniden düzenlenmiştir.

Bu çerçevede, yapılan değişiklik ile, yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin mükerrer düzenlemeler tek kanun maddesinde birleştirilmiştir. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun  5. maddesinin 12. ve 13. fıkralarında düzenlenen hususlar, YEK Kanununun 4’üncü maddesine taşınarak mükerrerlik giderilmiştir. Birleştirme nedeniyle, EPK’nın m. 5/12, 13’üncü fıkraları yürürlükten kaldırılmış, bu fıkralara yapılan atıfların YEK Kanunu m. 4’e yapılmış sayılacağına ilişkin düzenleme de getirilmiştir.

YEKA İhalelerinin TL Üzerinden Yapılması

7226 sayılı Kanun ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına (“Bakanlık”), yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırmak adına yeni ve geniş yetkiler verilmiştir. Değişiklik ile Kanunun 4. maddesine şu ifadeler eklenmiştir:

‘‘…Yenilenebilir enerji kaynak alanlarında kurulacak üretim tesisleri için Bakanlık tarafından Türk lirası olarak belirlenecek tavan fiyat üzerinden teklif edilecek en düşük fiyat, söz konusu yenilenebilir enerji kaynak alanı için yarışma şartlarında belirlenecek süre boyunca YEK Destekleme Mekanizması kapsamında uygulanır.’’

Bu değişiklikle birlikte, YEKA ihalelerinde tavan fiyat uygulaması TL bazında yapılacaktır. Önceki düzenlemeye göre her bir yenilenebilir enerji kaynak alanlarında kurulacak üretim tesisleri için, EPK’ya ekli (l) ve (II) sayılı cetvele göre Bakanlık tarafından belirlenecek tavan fiyatı üzerinden teklif edilecek en düşük fiyat o yenilenebilir enerji kaynak alanı için yarışma şartlarında belirlenecek süre boyunca uygulanmaktayken; değişiklikle Kanunun 4. maddesinin 2. fıkrasına eklenen hükümle, yenilenebilir enerji kaynak alanları için yapılacak yarışmalar, artık EPK’ya ekli cetvellere bağlı kalınmadan Bakanlığın TL üzerinden belirleyeceği tavan fiyat uygulaması üzerinden gerçekleşecektir. Dolayısıyla Bakanlık tavan fiyat belirlerken veya güncellerken herhangi bir yasal sınırlamaya tabi olmayacaktır.

Bu düzenlemelerle, yenilenebilir enerji yatırımlarına verilecek alım fiyat garantileri döviz cinsi yerine artık TL cinsinden verilecektir. Mevcut durumda yapılacak ihalelerde uygulanacak tavan fiyatlar EPK’ya ekli cetvellerdeki sınırlara göre hesaplanırken, yeni durumda herhangi bir sınırlama olmayacak ve hem tavan fiyatlar hem ihalelerde oluşan fiyatların güncellenmesinde takdir Bakanlığa ait olacaktır.

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarının Tahsisinin Tapu Kütüğüne Şerhi

Değişiklikle Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasına aşağıdaki hükümler eklenmiştir:

“Bakanlık, yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, bu alanların ve bağlantı kapasitelerinin yatırımcılara tahsisiyle yatırımların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla kamu ve Hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlarda ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak yer seçimi yapmak suretiyle yenilenebilir enerji kaynak alanları oluşturur. Bu husus tapu kütüğüne şerh edilir. Şerh tarihinden itibaren üç yıl içinde 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10 uncu maddesine göre kamulaştırma bedelinin tespitiyle Hazine adına tescili isteğinde bulunulduğuna dair mahkemeden alınacak belge tapu idaresine ibraz edilmediği takdirde, bu şerh tapu idaresince resen sicilden silinir. Yenilenebilir enerji kaynak alanlarının kullanımını ve verimliliğini etkileyici imar planları düzenlenemez. Belirlenen yenilenebilir enerji kaynak alanları imar planlarına resen işlenmek üzere Bakanlık tarafından ilgili mercilere bildirilir.’’

Yapılan bu düzenlemeyle, oluşturulan yenilenebilir kaynak alanlarının tapu kütüğüne şerh düşülmesi hükme bağlanmıştır. Bu şerhten itibaren üç yıl içinde, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesine göre, kamulaştırma bedelinin tespitiyle Hazine adına tescili isteğinde bulunulduğuna dair mahkemeden alınacak belge tapu idaresine ibraz edilmediği takdirde, bu şerh tapu idaresince resen sicilden silinecektir.

Değişiklikle YEK Kanunu’nun 4.maddesinin 1. ve 2. fıkrasına eklenen hüküm ile “Elektrik enerjisi üretimine yönelik yenilenebilir enerji kaynak alanlarının ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak belirlenmesi” öngörülmüştür.

Yapılan bu yeni düzenleme ile Bakanlık, kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlar üzerinde YEKA alanları oluşturma kararını ilgili kurum ve kuruluş görüşlerini alarak belirleyecektir.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretiminin Desteklenmesi Amacıyla Uygulanan Tarifeler ve Diğer Gelirlere İlişkin Usul ve Esaslar

Değişiklik ile ayrıca YEK Kanunu’nun 6. maddesine yeni bir fıkra eklenmiş olup buna göre YEKA’ya dayalı elektrik üretimlerinin desteklenmesi amacıyla uygulanan tarifeler ile YEK Destekleme Mekanizması kapsamındaki diğer gelirlerin değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasların EPDK tarafından çıkarılacak yönetmelik ile belirlenmesi öngörülmüştür.