LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNDE GÜÇ AŞIMI VE YAPTIRIMLAR

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun 22.06.2017 tarih ve 7150-3 sayılı kararı ile Kurulu gücü bir megavata kadar olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesislerinden Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunda yer alan kurulu gücün ve 1 MW’ın üzerinde geçici kabulü tamamlanarak işletmeye geçen üretim tesislerine ilişkin olarak;

• 07.2017 tarihinden itibaren sisteme 1 MW’ın üzerinde güç ile enerji verildiğinin tespiti halinde ilgili ayda üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmamasına, bu kapsamda verilen enerjinin ise YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınmasına,

• Üretim tesisi ile ilgili iş ve işlemler tamamlanarak Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunda yer alan 1 MW ve altında bir değere ulaşılana dek üretim tesisinde üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmamasına, bu kapsamda verilen enerjinin ise YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınmasına

karar verildi ve bu karar 24.06.2017 tarihli ve 30106 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı.

Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisleri için idari yaptırım niteliğindeki bu karar gerek yaptırımın Kurul kararı ile belirlenmiş olması ve gerekse ilgili ayda üretilen tüm elektrik için hiçbir ödeme yapılmaması nedeniyle tartışma yarattı.

Belirtmek gerekir ki, idari yaptırımların amacı kamu düzenini sağlamaktır.

Kabahatler Kanunu’nun “Kanunilik İlkesi” başlıklı 4. maddesine göre; hangi fiillerin kabahat oluşturduğu, kanunda açıkça tanımlanabileceği gibi; kanunun kapsam ve koşulları bakımından belirlediği çerçeve hükmün içeriği, idarenin genel ve düzenleyici işlemleriyle de doldurulabilir. Bununla birlikte Kanunda, kabahat karşılığı olan yaptırımların türünün, süresinin ve miktarının, ancak kanunla belirlenebileceği açıkça düzenlenmiştir.

İdari yaptırımlar da cezai yaptırımlar gibi kişi hak ve özgürlükleriyle ilgili olduğundan hangi eylemlerin ihlal teşkil edeceği ve karşılığında ne gibi bir yaptırım uygulanacağı ‘kanunla’ belirlenmelidir.

Kabahatler Kanununa göre idari yaptırımlar, idari para cezaları ve idari tedbirler olarak ikiye ayrılmıştır.

İdari tedbirler, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve “bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,” “işyerinin kapatılması,” “ruhsat veya ehliyetin geri alınması” gibi ilgili kanunlarda yer alan tedbirlerdir.

Bu kapsamda değerlendirildiğinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından verilen ve yukarıda zikredilen karar idari para cezası niteliğinde bir idari yaptırımdır. Zira öngörülen yaptırım “ilgili ayda üretilen ve sisteme verilen ihtiyaç fazlası elektriğin bedelinin ödenmemesi” şeklinde olduğundan, bu yaptırım bir negatif idari para cezasıdır.

İdari yaptırımlar idare tarafından uygulanmaktadır. Bu nedenle idare kendisine kanunla verilmeyen hiçbir yetkiyi kullanamaz.

Gerek 4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 5. maddesinde sayılan Kurulun görevleri arasında gerekse 6446 sayılı Kanunun “Yaptırımlar ve yaptırımların uygulanmasında usul” başlıklı 16. maddesinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’na ilgili kararda belirtildiği şekilde bir yaptırım uygulaması hususunda görev ve yetki verilmemiştir.

Diğer taraftan anlaşma gücünün aşılarak sisteme elektrik verilmesi halinde uygulanacak yaptırım ve uygulanma usulleri lisanssız elektrik üreticisi ile ilgili dağıtım şirketi arasında imzalanan Bağlantı Anlaşmasında ve ayrıca Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinin ilgili maddelerinde açıkça düzenlenmiştir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun 22.06.2017 tarih ve 7150-3 sayılı kararı Kurul tarafından geri alınmadıkça veya yargı mercileri tarafından iptal edilmedikçe uygulanma alanı bulacak ve karardan etkilenen lisanssız elektrik üreticileri bu yaptırıma maruz kalacaklardır.