KAMUDA ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMELERİNİN İMZALANMASI VE UYGULAMA DÖNEMİNİN İŞLEYİŞİ

Bu çalışmada, enerji performans sözleşmesi kavramı kısaca açıklanarak ilgili mevzuat çerçevesinde nihai ihale kararı sonrasında ilgili idarenin enerji performans sözleşmesi imzalaması ve sözleşme imzalanmasını takiben başlayacak uygulama döneminin işleyişi ele alınacaktır.

Enerji Performans Sözleşmesi Nedir?

5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu’nun temel amaçlarından biri olan “enerjinin kullanımında verimliliğin artırılması” için başvurulabilecek modellerden biri de “enerji performans sözleşmeleri”dir. Bu çerçevede, enerji performans sözleşmelerinin, enerji verimliliği projelerinde önemli bir finansman modeli olduğu ifade edilebilir. Bahse konu Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinin  (j) bendine göre, enerji performans sözleşmesi, “uygulama projesi sonrasında sağlanacak enerji tasarruflarının garanti edilmesi ve yapılan harcamaların uygulama sonucu oluşacak tasarruflarla ödenmesi esasına dayanan sözleşme”yi ifade etmektedir. Bu çerçevede enerji performans sözleşmeleri ile enerji tüketimi azaltılmakta ve yatırıma ilişkin geri ödeme tasarruf edilen miktar üzerinden yapılmaktadır.

Enerji performans sözleşmesi iki taraflı bir sözleşme olup, taraflardan birisi harcadığı enerjide tasarruf etmek isteyen kişi ya da kurum iken, sözleşmenin diğer tarafında enerji tasarrufu için gerekli olan tespiti yapıp sonrasında gerekli olan değişiklikleri doğrudan ya da üçüncü bir kişi aracılığıyla sağlayacağı finansman ile yapacak olan Enerji Hizmeti Şirketleri (Energy Service Companies (ESCO)) bulunmaktadır. ESCO’lar, enerjinin daha verimli kullanılmasını sağlamak için, enerji tasarrufu projelerini tasarım ve uygulamasını gerçekleştiren, sağlanacak enerji tasarruf performansını garanti eden, projelerin uygulanması için gerekli olan finansmanı sağlayan ya da sağlanmasına aracılık eden ve uyguladığı projeler kapsamında risk yönetimini gerçekleştiren şirketlerdir.

5627 sayılı Kanun, 2850 sayılı Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı (“Karar”) ve Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’de (“Tebliğ”) ESCO’lara karşılık gelmek üzere “Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri” ifadesi kullanılmaktadır. 5627 sayılı Kanun’da enerji verimliliği danışmanlık şirketleri, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü veya yetkilendirilmiş kurumlar ile yaptıkları yetkilendirme anlaşması çerçevesinde, enerji verimliliği konusunda danışmanlık, eğitim, etüt ve uygulama hizmetlerini yürütmek üzere yetki belgesi verilen şirketler olarak tanımlanmaktadır.  Dolayısıyla enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinin enerji verimliliği hizmetlerini yürütebilmek için öncelikle yetki belgesi almaları gerekmektedir.

Enerji Performans Sözleşmesi Kim ile ve Hangi Süre İçinde İmzalanacaktır?      

Tebliğ’in 9. maddesine göre, ilgili idare, nihai ihale kararına göre en uygun birinci teklif sahibini sözleşmeyi imzalamaya davet eder ve en uygun birinci teklif sahibiyle kesin teminatın ve gerekli diğer belgelerin sunulmasını takiben Şartnamede belirtilen süre içerisinde sözleşmeyi imzalar. En uygun birinci teklif sahibinin süresi içerisinde sözleşmeyi imzalamaması halinde ise teminatı irat kaydedilir ve ilgili idare tarafından uygun değerlendirilmesi halinde ikinci teklif sahibi sözleşmeyi imzalamaya şartnamede belirtilen süre içerisinde davet edilir.

Sözleşme, davet mektubunun, ihaleyi kazanana tebliğ edildiği tarihten itibaren şartnamede belirtilen belgelerin idareye sunulması ve uygun bulunması ile yine şartnamede belirtilen süre içerisinde imzalanır.

Öte yandan idare, sözleşmenin imzalanmasına kadar herhangi bir aşamada, ihaleyi erteleyebilir, askıya alabilir veya iptal edebilir. İhalenin herhangi bir aşamada iptal edilmesi ise idareye herhangi bir yükümlülük getirmeyecektir.

İhaleyi kazananın iş ortaklığı olması halinde; teklifinde sunmuş olduğu iş ortaklığı sözleşmesine uygun olarak, tüm ortaklar tarafından veya tüzel kişilik kurularak idare ile sözleşme imzalanacaktır. İş ortaklığı sözleşmesinde, iş ortaklığını oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin taahhüdün yerine getirilmesinde müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarının belirtilmesi gerekmektedir.

Tebliğ’e göre, sözleşmenin, süresi içerisinde imzalanmaması durumunda, şartnamede belirtilen hükümler ve genel hükümler uygulama alanı bulacaktır.

Enerji Performans Sözleşmesinin İmzalanmasının Ardından Uygulama Dönemi Nasıl İşleyecektir?

Enerji performans sözleşmesinin imzalanması ile birlikte uygulama dönemi başlayacaktır. Uygulama dönemi, sözleşmenin imzalandığı tarih itibarıyla başlamakta ve süresi, idare tarafından şartnamede belirtilmektedir. Ancak üç halde, uygulama dönemi süresinin uzatılması söz konusu olabilmektedir: (1) mücbir sebepler (2) idareden kaynaklı gecikmeler (3) mücbir sebepler ve ihaleyi düzenleyen idareden kaynaklı gecikmeler dışında projenin uygulama dönemi içerisinde bitirilmemesi.

Mücbir sebepler ve ihaleyi düzenleyen idareden kaynaklanan gecikmeler dışında projenin uygulama dönemi içinde bitirilmemesi halinde şartname ve sözleşmede tanımlanan ek süreler verilebilecek, ancak bu halde sözleşmede belirtilen cezai şartların uygulanması da söz konusu olacaktır.

Sözleşmenin imzalanmasını takiben uygulama döneminin başlaması ile birlikte idare tarafından “uygulama kontrol komisyonu” görevlendirilecektir. Bu görevlendirme sözleşmenin imzalanmasından itibaren 15 gün içinde yapılacaktır. Söz konusu komisyon, projenin enerji performans sözleşmesine uygun olarak yapılmasından, uygulama dönemi sonunda projenin enerji performans sözleşmesine uygun olarak kabulünden ve izleme döneminde yapılacak olan iş ve işlemlerden sorumludur. Bu aşamada, ihaleyi alan ve sözleşmeyi imzalayan yüklenici, bütün masrafları kendisine ait olmak üzere projeyi uygulayacaktır.

Yüklenici projenin tamamlanmasını takiben idareyi, resmi yazı ile bilgilendirecek ve bu aşamada kabul işlemlerine geçilecektir. Bu aşamada, uygulama kontrol komisyonu, idareye başvuru tarihinden itibaren 30 gün içinde gerekli kontrolleri ve testleri yapacaktır. Söz konusu kontrol ve testleri takiben, komisyon tarafından projenin kabul edilmesi halinde, kabul belgesi düzenlenecek ve kabul belgesi taraflarca imzalanacaktır. Bu imza ile ekipmanların mülkiyeti idareye geçecektir ve izleme dönemi başlayacaktır.

Uygulama kontrol komisyonu tarafından projenin kabul edilmemesi de söz konusu olabilir. Bu durumda komisyon tarafından tespit edilen eksiklikler yükleniciye bildirilerek sözleşmede belirtilen süreler içerisinde ilgili eksikliklerin tamamlanması talep edilecektir. İlgili eksikliklerin tamamlanmasının istendiği sürelerin sonunda uygulama aşamasının kabul ile tamamlanamaması halinde ise şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak sözleşmenin feshedilmesi söz konusu olacaktır.