KAMUDA ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMELERİ UYGULAMASINDA İHALE USULÜ VE TEMEL İLKELER NELERDİR?

Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının (“İdareler”) enerji performans sözleşmeleri kapsamında gerçekleştirecekleri mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için yapacakları ihalelere ilişkin usul ve gözetilecek temel ilkeler, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu’nun Ek 1. Maddesi, 21.08.2020 tarihli ve 31220 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2850 sayılı Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı (“Karar”) ve 15.04.2021 tarihli ve 31455 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan  Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (“Tebliğ”)’de düzenlenmiştir.

5627 sayılı Kanun’un Ek 1. maddesine göre, İdareler enerji tüketimlerini veya enerji giderlerini düşürmek üzere enerji performans sözleşmeleri yapabilir ve on beş yılı aşmayan yıllara yaygın yüklenmeye girişebilirler. Ayrıca İdarelerin bu kapsamda gerçekleştirecekleri mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihale yoluyla gerçekleştirilecek olup, bahse konu ihalelerin ceza ve yasaklama hükümleri hariç, 4.1.2002 tarihli ve  4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayacağı da 5627 sayılı Kanun’un Ek 1. maddesinde öngörülmüştür.

Karar’da ve Tebliğ’de ihale kavramı, “Karar kapsamında uygulanacak projenin, istekliler arasından seçilen biri üzerine bırakıldığını gösteren ve ilgili idare yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri” şeklinde tanımlanmıştır. Bu çalışmada bahse konu ihalelere ilişkin usul ve temel ilkeler ele alınacaktır.

İdareler bu kapsamdaki ihaleleri “kapalı teklif usulü”ne göre yapacaklardır.

Dolayısıyla bahse konu ihalelerde Tebliğ’de yer alan ihale usulüne ve sürecine ilişkin hükümlerin yanı sıra, kapalı teklif usulüne ilişkin düzenlemelerin yer aldığı 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 36 vd. maddeleri mahiyetine uygun düştüğü ölçüde uygulanacaktır.

İhalede en uygun teklifin belirlenmesi açısından kriter belirlenmiştir.

Buna göre İdareler tarafından, tekliflerin değerlendirilmesi, ihale sürecinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması amacıyla yapılacak işin mahiyetine uygun olacak şekilde en az 3 mühendis (makine, elektrik veya inşaat mühendisi) ile muhasebe ve finansman alanında çalışan en az 2 kişi olmak üzere toplamda en az 5 kişiden Teklif Değerlendirme Komisyonu oluşturulacaktır.

Teklif Değerlendirme komisyonu tarafından yapılan inceleme neticesinde ihale dokümanlarında aranan kriterler dikkate alınarak uygun görülen teklifler arasında idareye sağlanacak net fayda açısından en yüksek Net Bugünkü Değer’e (NBD) sahip teklif, en uygun teklif olarak kabul edilecektir. Karar’da ve Tebliğ’de NBD, “konusu yatırımın ekonomik ömrü boyunca sağladığı gelirin bugünkü değerinden, proje giderlerinin bugünkü değerinin düşülmesi ile elde edilen fark” olarak tanımlanmış olup Tebliğ ekinde (Ek 2/7),  NBD hesaplama prosedürü ve hesap tablosu formatına yer verilmiştir.

Karar ve Tebliğ hükümlerine göre, ilgili İdarelerin ihaleye çıkabilmeleri için ayrıca sağlanması gereken bazı şartlar bulunmaktadır: 

• Sözleşme kapsamında yapılacak yatırımın bedeli en az 2.000.000 TL olmalıdır. Yatırım bedeli için yaklaşık maliyet tespiti enerji verimliliği etüt raporu ile yapılacaktır.
• Binalarda verilecek tasarruf garantisi, uygulama alanının yıllık toplam enerji tüketiminin %10’undan, herhangi bir nihai enerji tüketimi alanında ise uygulanacak her bir enerji verimliliği önlemi için %20’sinden az olamayacaktır.
• Bina harici uygulama alanlarında idareye verilecek pay, tasarruf sağlanmaya başlanıldığı tarihten itibaren kalan sözleşme süresi boyunca yıllık sağlanan tasarrufun %10’undan az olamayacaktır.
• Basit geri ödeme süresi 2 yılın altında olan enerji verimliliği önlemleri, enerji performans sözleşmesi kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Karar’ın 5. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince, yukarıda belirtilen bedel, süre ve oranlar, enerji performans sözleşmelerinin uygulanmasına dair oluşacak talep ve ihtiyaca göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı tarafından yarısına kadar azaltılabilecektir.

Karar’da ihalelere ilişkin diğer ilkeler ise şöyle sıralanmıştır:

• İdareler, sözleşmenin imzalanmasında kadar herhangi bir aşamada ihaleyi erteleyebilecek, askıya alabilecek veya erteleyebilecektir. (m. 5/4)
• Yıllık yapılacak ödemelerin toplamı garanti edilen yıllık tasarruf miktarına karşılık gelen tutarı aşamayacaktır. (m.5/5
• Sözleşme bedeli, uygulanan projenin ekonomik ömrü boyunca sağlanacak toplam tasarruf miktarına eşit veya bu miktardan yüksek olamayacaktır. (m. 5/6)