ELEKTRİK PİYASASINDA YEŞİL TARİFE UYGULAMASINA GEÇİŞ
Çevrenin korunması ve geliştirilmesi amaçları dünya çapında elektrik üretim ve tüketiminde kömür, petrol ve doğalgaz gibi bilinen ve klasik enerji kaynaklarına alternatif yeni seçeneklerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Çevre dostu yöntemlerle elde edilen, kaynakları doğada olan ve tükenmeyen rüzgâr enerjisi, hidroelektrik enerji, güneş enerjisi, jeotermal enerji, biyolojik artıklardan üretilen enerji gibi kaynaklara dayanan yenilenebilir enerji/yeşil enerji de bu seçeneklerden biridir.
Ülkemiz de yeşil enerji kaynakları açısından zengin bir ülke olup coğrafi konumu da bu kaynakların etkin kullanımını mümkün kılmakta ve bu alandaki kaynakların kullanımını yaygınlaştırmak amacıyla yasal düzenlemeler yapılmaktadır.
Bu çerçevede tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarının karşılanmasında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik etmek ve çevre duyarlılığı fazla olan vatandaşları yenilenebilir enerjiye yönlendirmek için geliştirilen Yeşil Tarife (YETA) uygulamasına yönelik yasal düzenleme 25.03.2020 tarihli ve 7226 sayılı Kanun ile yapılmıştır. Bahse konu Kanun ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda değişiklik yapılmıştır. Bu düzenleme ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından tüketici özelliklerine göre yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla ayrı tarifeler belirlenebilmesinin önü açılmış ve tüketicilerin talep etmeleri halinde yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla belirlenen tarifelerden faydalanabilmesi öngörülmüştür.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Dağıtım Lisansı Sahibi Tüzel Kişiler ve Görevli Tedarik Şirketlerinin Tarife Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar’da (“Usul ve Esaslar”) yeşil tarife tanımı ve uygulama detaylarına ilişkin değişiklik yapan Kurul Kararı ile yeşil tarife bedellerine ilişkin Kurul Kararı 24.07.2020 tarihli ve 31165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu çalışmada EPDK’nın bahse konu iki kararı ele alınacaktır.
Yeşil Tarife Uygulaması
23.07.2020 tarihli ve 9467 sayılı Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kurul Kararıyla yapılan mevzuat değişikliğinde ilgili Usul ve Esasların ““Perakende satış tarifeleri” başlıklı 18’inci maddesine eklenen (5) numaralı fıkra ile yeşil tarife tanımı getirilmiş ve (6) numaralı fıkra ile yeşil tarifenin uygulama usulü gösterilmiştir. Buna göre;
“(5) Yeşil Tarife: 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 17 nci maddesinin 4 üncü fıkrası kapsamında, yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla Kurul tarafından belirlenen tarifedir.
(6) Yeşil tarife, ilgili tüketicinin Yeşil tarifeyi seçmesi durumunda tarife tablolarında yer alan birim fiyatlar üzerinden uygulanır. Tüketicinin yeşil tarifeye geçme talebini yazılı olarak görevli tedarik şirketine yapar. Tarife değişikliği, talep tarihinin içinde bulunduğu dönem sonundaki endeks tespitleri ile çıkarılacak faturayı takip eden ilk fatura döneminde yerine getirilir. Yeşil tarifeye geçme talebi bir takvim yılında en fazla iki kez yapılır.”
Düzenleme çerçevesinde çevreye duyarlı tüketicilere alternatif bir tarife seçme imkanı sağlanmıştır. Buna göre, ilgili tüketicinin öncelikle yeşil tarifeye geçme talebini yazılı olarak bağlı bulunduğu görevli tedarik şirketine sunması gerekmektedir. Türkiye’de çok az şirket yeşil enerji kullanılarak üretilen enerjiyi tüketicilere sunmaktadır ve söz konusu tedarik şirketlerinin tarifeleri standart tarifelere oranla daha yüksek fiyatlandırılmaktadır. Yapılan düzenleme ilgili tüketicinin, yeşil tarifeyi seçmesi durumunda, EPDK tarafından belirlenen tarife tablolarında yer alan birim fiyatlar üzerinden yeşil tarife uygulanacaktır.
Tarife değişikliği, talep tarihinin içinde bulunduğu dönem sonundaki endeks tespitleri ile çıkarılacak faturayı takip eden ilk fatura döneminde yerine getirilecektir. Ayrıca ilgili tüketici tarafından Yeşil Tarifeye geçme talebi bir takvim yılında en fazla iki kez yapılabilecektir.
Yeşil Tarife Bedelleri
23.07.2020 tarihli ve 9468 sayılı Kurul Kararı ile de 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olmak üzere vergi, fon ve pay hariç Yeşil Tarife bedelleri belirlenmiş bulunmaktadır. Buna göre ilgili tüketicinin Yeşil Tarifeyi seçmesi durumunda tarife tablolarında yer alan birim fiyatlar uygulanacaktır.
Yeşil tarife tablosuna göre, iletim sistemi kullanıcıları için yeşil enerji bedeli, 69,9749 kr/kWh olacaktır. Dağıtım sistemi kullanıcıları için ise yeşil enerji bedeli, dağıtım bedeli hariç olmak üzere 69,9749 kr/kWh olarak belirlenmiştir. Abone grubuna göre dağıtım bedeli dahil toplam bedelin ise 79,25 kr/kWh ile 91,46 kr/kWh arasında değişmesi öngörülmüştür.
