7257 SAYILI KANUN İLE ELEKTRİK PİYASASINDA FAALİYET GÖSTEREN ŞİRKETLERDE PAY DEVRİ KONUSUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

2 Aralık 2020 tarihli ve 31322 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7257 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7257 Sayılı Kanun”) ile enerji piyasası ile ilgili birçok kanunda değişiklikler yapılmıştır.

Bu yazımızda 7257 sayılı Kanun ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun (“6446 sayılı Kanun”) 5/3. maddesinde piyasada faaliyet gösteren şirketlerin pay devirleri konusunda yapılan değişiklik ele alınacaktır.

7257 sayılı Kanun ile Pay Devri Konusunda Yapılan Değişiklik

6446 sayılı Kanun’un 4/3. maddesi gereğince özel hukuk tüzel kişilerinin anonim şirket veya limited şirket olarak kurulması ve anonim şirketlerin sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının nama yazılı olması şartı getirilmiş olup aynı mevzuat kapsamında elektrik enerjisi lisansına sahip olan anonim veya limited şirketlerin pay devri belli şartlar dâhilinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (“Kurul”) iznine tabi tutulmuştur.

Bu çerçevede sektörel olarak tekelleşmenin önlenmesi ve rekabet şartlarının oluşturulmasını sağlamaya yönelik olarak elektrik piyasasında faaliyet gösteren şirketlerin hissedarlarının pay devirleri ile ilgili kısıtlayıcı bazı düzenlemeler getirilmiştir.

Şirketlerin pay devri konusu, 6446 sayılı Kanun ve Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nde ön lisans aşamasındaki şirketler ile lisans aşamasındaki şirketler bakımından farklı düzenlenmiştir. 7257 sayılı Kanun ile sadece lisans aşamasındaki şirketler bakımından düzenleme yapılmıştır.

6446 sayılı Kanun’un 5/3. maddesinde elektrik piyasasında faaliyet gösteren tüzel kişilerin;

• Halka açık şirketlerde yüzde beş, diğerlerinde yüzde on ve üzerindeki sermaye payı değişiklikleri,
• Kontrol değişikliği sonucunu doğuracak her türlü işlem ile
• Tesislerin mülkiyetinin veya kullanım hakkının değişmesi sonucunu doğuran iş ve işlemleri,

Kurulun iznine tabi tutulmuştu.

7257 sayılı Kanun ile “Tarifesi düzenlemeye tabi olan tüzel kişiler için halka açık şirketlerde %5, diğerlerinde %10 ve üzerindeki sermaye payı değişiklikleri ile kontrol değişikliği sonucunu doğuracak her türlü işlemin” Kurulun iznine tabi olması öngörülmüştür.  Tesislerin mülkiyetinin veya kullanım hakkının değişmesi sonucunu doğuran iş ve işlemlerin Kurulun iznine tabi olmasına ilişkin düzenlemede ise herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

Yapılan değişiklik belli bir pay oranının üstündeki pay devirleri ile kontrol değişikliği sonucunu doğuran pay devirleri bakımından gerekli olan Kurul iznini sadece “tarifesi düzenlemeye tabi olan tüzel kişiler”le sınırlandırmış olup diğer tüzel kişiler bakımından bu tür pay devirleri için Kurul izni alınmasına gerek bulunmamaktadır.

22.08.2015 tarihli ve 29453 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği (“Mülga Yönetmelik”), 19.06.2020 tarihli ve 31160 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği (“Yeni Yönetmelik”) ile yürürlükten kaldırılmış olup Yeni Yönetmeliğin 01.01.2021 tarihinde yürürlüğe girmesi hükme bağlanmıştır.

Mülga Yönetmelik’te tarifeleri düzenlemeye tabi tüzel kişiler, “TEİAŞ, TETAŞ, EPİAŞ, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler ile görevli tedarik şirketleri” olarak tanımlanmışken; TETAŞ’ın (Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi), EÜAŞ (Elektrik Üretim Anonim Şirketi) altında birleşmesi nedeniyle tarifeleri düzenlemeye tabi tüzel kişiler Yeni Yönetmeliğin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 4. maddesinde  “EPİAŞ, EÜAŞ, TEİAŞ, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler ile görevli tedarik şirketleri” şeklinde belirlenmiştir.

Elektrik piyasası mevzuatına bakıldığında tarifesi düzenlemeye tabi tüzel kişiler için nitelikleri gereği piyasada faaliyet gösteren diğer tüzel kişilerden farklı düzenlemeler getirilmiş olduğu görülmektedir.  Örneğin, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin “Lisans sahibinin hak ve yükümlülükleri” başlıklı 29/4. maddesinde tarifeleri düzenlemeye tabi tüzel kişilere diğer lisans sahibi tüzel kişilerden farklı olarak ek yükümlülükler öngörülmüştür. Elektrik piyasası mevzuatında yer alan bu ve buna benzer diğer düzenlemelerin bir yansıması olarak, elektrik piyasasında faaliyet gösteren diğer tüzel kişilerden farklı olarak tarifeleri düzenlemeye tabi tüzel kişilerin belli bir pay oranının üzerindeki sermaye payı değişiklikleri ile kontrol değişikliği sonucunu doğuracak her türlü işlemin Kurul’un izni ile gerçekleştirilebilmesi öngörülmüştür. Diğer bir deyişle yapılan değişiklik ile piyasada faaliyet gösteren diğer tüzel kişiler bakımından bu kısıt kaldırılmış iken, idarenin gözetiminin sağlanabilmesi amacıyla tarifesi düzenlemeye tabi tüzel kişiler bakımından korunmuş olduğu görülmektedir.

Sonuç olarak;

7257 sayılı Kanun ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklik sonrasında; lisans aşamasında tarifesi düzenlemeye tabi olan tüzel kişiler için halka açık şirketlerde %5, diğerlerinde %10 ve üzerindeki sermaye payı değişiklikleri ile kontrol değişikliği sonucunu doğuracak her türlü işlem Kurul iznine tabi iken, elektrik piyasasında faaliyet gösteren tüm tüzel kişilerin tesislerinin mülkiyetinin veya kullanım hakkının değişmesi sonucunu doğuran iş ve işlemleri Kurulun iznine tabi olacaktır.

Dolayısıyla “Kurul”dan izin alınmasının zorunlu olduğu sermaye oranının altında olan, şirkette herhangi bir kontrol değişikliği oluşturmayan ya da tesislerinin mülkiyetinin veya kullanım hakkının değişmesi sonucunu doğuracak nitelikte bir pay devri niteliğinde de olmayan pay devirleri konusunda Kurul’dan izin alınması gerekmemektedir.